Ngành xây dựng hiện đang phải đối mặt với thách thức ứng phó và giảm thiểu tác động tới môi trường khi mà tình trạng nóng lên toàn cầu, biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm đang dần trở nên nghiêm trọng hơn. Trước những thách thức đặt ra, ngành xây dựng toàn cầu đang trải qua một cuộc cách mạng mới. Trong đó, vấn đề đảm bảo tính bền vững của môi trường cũng như các nguồn tài nguyên là yêu cầu cấp thiết nhất khi mà ngành xây dựng là một ngành công nghiệp phụ thuộc phần lớn vào khai thác và vận chuyển các nguyên vật liệu. Tại Việt Nam, tình trạng khai thác cát ở đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng hiện là mối quan tâm hàng đầu bởi điều này đang làm suy giảm nghiêm trọng nguồn tài nguyên và gây ảnh hưởng tiêu cực đến các nỗ lực hướng tới tính bền vững trong ngành xây dựng.
Bài viết sau đây nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về ảnh hưởng từ tình trạng khai thác cát quá mức ở đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng đến ngành xây dựng; đồng thời đưa ra một giải pháp về nguyên vật liệu bền vững với vữa làm từ bột đá thân thiện với môi trường đến từ nhà VASA thuộc tập đoàn Oriental Yuhong.
Cát là một nguồn nguyên liệu quan trọng trong xây dựng. Tuy nhiên, tốc độ cung của nguồn tài nguyên cát hiện đang không theo kịp tốc độ cầu khi mà việc khai thác cát đang dần trở nên vượt mức trong những năm gần đây.
Ở đồng bằng sông Cửu Long và sông Hồng, mặc dù việc khai thác cát cần được cấp phép, nhưng tình hình khai thác thực tế lại rất khó kiểm soát. Việc khai thác cát thiếu bền vững nhiều năm qua đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng nhất là sạt lở và xói mòn đất. Việc xói mòn các nhánh sông, xói lở bờ đã làm đồng bằng sông Cửu Long thay đổi hình dạng, trạng thái đáng kể trong nhiều năm qua.
Những hành động khai thác cát trực tiếp từ sông không chỉ gây ra sự xáo trộn môi trường sống của động vật dưới đáy sông mà còn làm giảm lượng cát và phù sa bồi đắp cho đồng bằng sông, dẫn đến tình trạng sạt lở đất. Các đập thủy điện cũng cản trở dòng chảy của cát và phù sa, khiến lượng cát xuống sông giảm mạnh. Nếu tiếp tục xây thêm các đập, sẽ không còn cát bồi đắp cho đồng bằng, gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái và sản xuất nông nghiệp ở khu vực này.
Không chỉ vậy, thách thức đáng báo động nhất cần lưu tâm là tài nguyên bị suy kiệt từ việc khai thác quá mức. Theo Bộ Xây dựng, tài nguyên cát sỏi tự nhiên của Việt Nam có thể cạn kiệt trong hơn 10 năm tới.
Trong khi đó, cát là vật liệu không thể thiếu trong hầu hết các công trình xây dựng, từ công trình dân dụng cho đến các công trình hạ tầng lớn. Không chỉ là thành phần chính trong vữa và bê tông - hai vật liệu cơ bản trong xây dựng, cát còn có nhiều ứng dụng khác trong ngành xây dựng như làm nền móng, làm gạch xây, tạo lớp phủ cho đường xá, và thậm chí trong sản xuất gạch không nung. Vấn đề thiếu hụt nguồn cung cát đặt ra một nan đề lớn cho ngành xây dựng vốn đang phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu này. Vậy hướng giải đề ra cho bài toán khó này là gì?
Trong bối cảnh lượng cát suy kiệt đi kèm với nhu cầu giảm bớt áp lực lên môi trựờng, các chuyên gia trong ngành xây dựng từ đã bắt đầu khuyến nghị sử dụng vật liệu thay thế như bột đá, xi măng xanh hoặc các hợp chất tân tiến khác. Khi các vật liệu thay thế như bột đá hoặc xi măng xanh được sử dụng, việc phụ thuộc vào cát giảm đi. Bên cạnh đó, các vật liệu thay thế như xi măng xanh thường được sản xuất từ các nguồn tài nguyên tái chế hoặc có quá trình sản xuất ít phát thải hơn, giúp giảm thiểu tác động đến môi trường. Một số hợp chất tân tiến có thể có đặc tính vượt trội như khả năng chịu lực cao hơn, tuổi thọ lâu dài và ít bị hư hỏng theo thời gian. Điều này làm tăng hiệu quả sử dụng vật liệu trong các công trình xây dựng, giảm nhu cầu thay thế và bảo trì, từ đó tiết kiệm tài nguyên và giảm ô nhiễm.
VASA - công ty con của tập đoàn Oriental Yuhong, đã tiên phong đưa ra câu trả lời đối với câu hỏi khó này. Từ khi thành lập vào năm 1995, Oriental Yuhong đã luôn là tập đoàn tiên phong với những giải pháp xây dựng toàn diện. Với hơn 25 năm phát triển, Oriental Yuhong đã xây dựng mạng lưới hoạt động tại hơn 136 quốc gia, cung cấp các sản phẩm đa dạng như chống thấm, cách nhiệt, sơn kiến trúc, vữa kỹ thuật, phục vụ các dự án hạ tầng, công nghiệp, và dân dụng. Nêu cao sứ mệnh cốt lõi là phát triển bền vững, thương hiệu này chưa bao giờ ngừng nỗ lực cải tiến những dòng sản phẩm của mình.
VASA cũng đã kế thừa những giá trị và sứ mệnh cốt lõi đó từ tập đoàn mẹ của mình. Khi đối mặt với tình hình khai thác thiếu bền vững của tài nguyên cát, VASA đã phát triển dòng vữa thân thiện với môi trường, đặc biệt là dòng vữa sử dụng nguyên liệu chính là bột đá.
Những sản phẩm vữa của VASA mang lại tính bền vững cao. Điều này giúp bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là cát. Vữa trang trí VASA được sản xuất từ các nguyên liệu tự nhiên như cát chọn lọc, bột đá cẩm thạch, và xi măng trắng kết hợp với các phụ gia hiệu suất cao. Sản phẩm này mang đến khả năng tạo ra các bề mặt có độ thẩm mỹ cao, với hoa văn thô tự nhiên và ít hao mòn theo thời gian.
Việc sử dụng bột đá thay cho cát trong công thức vữa không chỉ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào tài nguyên cát tự nhiên mà còn giúp bảo vệ hệ sinh thái. Bột đá là nguồn nguyên liệu có sẵn và dễ dàng thu được, giúp hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời cung cấp các tính năng vượt trội như chống co ngót, tăng độ bám dính, và hạn chế nứt. Hiện nay, các dòng vữa trang trí nổi bật của VASA bao gồm: DPC100, DPX200, MJ100 và DR-M402.
DPC100 là vữa bột thô, chuyên dùng làm lớp vữa lót hoặc lớp hoàn thiện cho các bề mặt tường và trần. Sản phẩm này thích hợp cho các công trình yêu cầu độ bền cao và khả năng chống thấm tốt. DPX200 là vữa bột mịn, có khả năng bám dính cao và giảm co ngót, giúp tạo ra bề mặt mịn màng và đồng đều cho các công trình nội thất và ngoại thất. MJ100 có chút khác biệt. Đây là loại vữa siêu mịn với màu sắc trắng tinh khiết từ bột đá cẩm thạch, được sử dụng chủ yếu cho các công trình nội thất yêu cầu thẩm mỹ cao.
Sản phẩm cuối cùng kén chọn nhất và cũng khác biệt nhất, đó là DR-M402 - dòng vữa trang trí cao cấp, kết hợp giữa thành phần lỏng và thành phần bột, tạo nên lớp hoàn thiện bền đẹp và đa dạng màu sắc. Thành phần lỏng là nhũ tương acrylic thế hệ mới, không mùi, thân thiện với môi trường, giúp tăng độ liên kết và độ dẻo dai cho vữa. Với khả năng tạo ra nhiều màu sắc phong phú, sản phẩm đáp ứng nhu cầu trang trí cho các công trình nhà ở, biệt thự, công trình công cộng và cả những dự án cao cấp đòi hỏi tính thẩm mỹ cao.
Có thể thấy, các sản phẩm vữa của VASA không chỉ giúp giảm tác động tiêu cực đến môi trường mà còn đảm bảo tính bền vững cho công trình. Chúng đặc biệt hữu ích trong việc duy trì độ bền của các công trình qua thời gian, đồng thời dễ dàng thi công và bảo dưỡng. Tất cả dòng vữa đều có thể sử dụng làm lớp vữa lót hoặc lớp hoàn thiện trên tường, ngoại thất, nội thất, và trần trong nhà, tạo nên vẻ đẹp sang trọng và bền bỉ.